Het overkomt ons allemaal wel eens....Iemand onderbreekt je tijdens een gesprek en kort daarna herinner je je niet meer wat je precies wou vertellen.
Je hebt eventjes een black-out en hoe hard je ook probeert om je te herinneren wat je wou vertellen, het komt niet meer boven water. Vaak krijg je dan te horen : 'het zal dan niet zo belangrijk geweest zijn'. Maar toch doet je brein alle moeite om dat wat je bent kwijt gespeeld, terug te vinden. Of je bent 100% zeker dat je jouw bril, sleutels of smartphone op de daartoe voorziene plek hebt gelegd en kan hem toch niet vinden. Uiteindelijk overloop je al je handelingen in omgekeerde volgorde, in de hoop het 'verloren voorwerp' alsnog te vinden.
En wanneer blijkt dat ook dit niet helpt, besluit je gewoon verder te gaan met de dagdagelijkse activiteiten om vervolgens jouw bril of smartphone in de kast naast de cornflakes terug te vinden. Een heel onlogische plek, waar je hem vermoedelijk achterliet, toen de dochter iets vroeg en je alles uit handen liet vallen om haar ter hulp te snellen. Herkenbaar ?
Voor veel personen met MS helaas ook dagelijkse kost. Niet alleen omdat ze verstrooid zijn of gestoord worden. Vaak is ook de extreme vermoeidheid een stoorzender en verlies je daardoor de concentratie. Ook ik durf soms wel eens zaken te vergeten en moet steeds vaker 'trucjes' uit de kast halen, om afspraken te onthouden.
Begin december 2018 kreeg ik (dankzij de MS liga Vlaanderen) de kans om deel te nemen aan een aantal groepssessies rond 'MS en cognitie' bij Wouter Lambrecht, klinisch neuropsycholoog verbonden aan 'Hersenletselpraktijk Gent'. Het volgen van deze sessies leek me de ideale manier te zijn om meer handvaten en tips te krijgen, van mensen die dagdagelijks bezig zijn met patiënten die een hersenletsel hebben. Het was een leerrijke ervaring, waarbij we ook de gelegenheid kregen om samen met lotgenoten op zoek te gaan naar manieren om dingen te onthouden. Het moet gezegd : het is niet omdat ons brein ons af en toe eens in de steek laat, dat het creatieve denken helemaal is stil gevallen. Ik heb ook veel bruikbare tips gekregen van lotgenoten.
Via de groepssessies kwam ik te weten op welke manier ik mijn geheugen kan trainen om teksten beter te onthouden. Het lezen van kranten,websites en boeken is een belangrijk onderdeel van ons dagelijks leven. Veel mensen met een hersenletsel merken dat ze meer moeite hebben met onthouden wat ze gelezen hebben. Dit kan hinderlijk zijn, vooral als het om iets belangrijks gaat. Via de training heb ik geleerd dat het van belang is dat ik zoveel mogelijk afleidingen uitschakel, om de concentratie op mijn tekst te behouden. Er zijn externe afleidingen (van buitenaf, bv. geluiden om u heen) en interne afleidingen (van binnenuit, bijv. uw eigen gedachten). Wanneer ik nu met de volle concentratie een tekst wil lezen, dan zet ik de radio/tv of telefoon uit en zoek ik een rustig plekje op. Ik zorg er ook voor dat ik over voldoende tijd beschik om de tekst te lezen. Wanneer ik een lange tekst moet lezen, verdeel ik de leestijd in blokken van 20 minuten op. Tussendoor steek ik dan bv. een was in de wasmachine of maak ik een wandelingetje in de tuin. Door alles in stukjes in te delen, lukt het mij om zowel de tekst met de volle aandacht te lezen en intussen maak ik van de gelegenheid gebruik om een paar kleine huishoudelijke klussen op te knappen. Het is dus een win/win situatie, die bij mij heel goed werkt. Aan het eind van de dag, kan ik met veel voldoening terug kijken op datgene wat ik gedaan heb.
Het is ook van belang om de tekst eerst eens globaal te bekijken. Vaak kan je in de opmaak reeds zien wat belangrijk is. En wanneer er geen duidelijke indeling is in de tekst, noteer ik soms in de kantlijn wat belangrijk is of ik markeer het met een fluostift. Indien nodig maak ik een samenvatting van de belangrijkste zaken uit de tekst en ik herhaal de tekst meermaals, zodat ik het gemakkelijker kan onthouden. Het lezen op deze manier vraagt meer tijd en kost iets meer moeite, dan wanneer je voor ontspanning leest. Ik gebruik deze techniek dan ook alleen wanneer ik de tekst echt wil onthouden (bv. voor het werk, wanneer ik een lezing moet geven...).
Vaak word ik ook afgeleid of vergeet ik waarmee ik bezig was, doordat ik snel iets tussendoor doe (vb. de groencontainer buitenzetten, terwijl ik eigenlijk het konijn eten wou geven) of wanneer ik haast heb (bv. wanneer er iemand aanbelt en ik de deur wil open doen). Zulke dingen doe ik eigenlijk zonder er goed en wel bij na te denken, het is een soort automatisme geworden. Tijdens de sessies vernam ik dat het belangrijk is om deze afleidingen te herkennen, waardoor ik kan leren om er ook bewuster mee om te gaan en keuzes kan maken.
Ik kan ervoor kiezen om niet in te gaan op de afleiding en eerst dat af te maken waarmee ik bezig was. Of ik kan heel even loslaten waarmee ik bezig ben en vervolgens de draad weer oppikken. Wanneer ik ervoor kies om niet in te gaan op de afleiding, helpt het om op te schrijven wat me nog te binnen schiet of welke vraag me gesteld werd (zodat ik dat nadien alsnog kan doen). Ik kreeg ook de tip om gebruik te maken van een 'herinneringssignaal' (bv. een piepje dat iedere 10 minuten afgaat) om mij terug alert te maken en me bij de les te houden. Of ik zet de radio, televisie en alle externe stoorzenders uit en zoek een rustige plek op, waar er bijna geen afleiding is.
Daarnaast moet ik ook nog leren om vaker tegen de persoon die mij aanspreekt te zeggen : 'wacht even, het komt wat ongelegen. Ik wil eerst dit afwerken en zal later jouw vraag beantwoorden.' Of ik luister toch kort eens naar de vraag die gesteld wordt en geef vervolgens aan wanneer ik kan helpen. Soms noteer ik het ook in mijn online agenda en krijg ik een signaal op mijn smartphone, zodat ik het zeker niet uit het oog verlies.
Wanneer ik beslis om toch eerst in te gaan op de vraag die mij wordt gesteld, of beslis om eerst de deur te openen, dan is het belangrijk dat iets mij helpt herinneren waarmee ik voordien bezig was. Als ik bv. bezig was met het leeghalen van de vaatwasser en de bel gaat, dan neem ik een keukenhanddoek mee om de deur te openen. Op die manier weet ik dat ik bezig was met een activiteit in de keuken. Het klinkt misschien wat vreemd, maar het werkt echt ! En de meeste mensen kijken er zelfs niet meer van op dat ik soms met spullen rondloop in huis, of er plots een piepje afgaat. Zij weten dat ik die 'reminders' nodig heb, het zijn mijn geheugensteuntjes.
In mijn keuken heb ik op een deel van de muur zwarte krijtverf geschilderd. Wanneer mij iets te binnen schiet, dat ik zeker niet mag vergeten, dan noteer ik dit op mijn bord. Betalingen, afspraken, boeken binnen brengen in de bib en soms zelfs medicatie innemen...Het zijn allemaal zaken die wel eens op dit bord terecht komen en manlief en de dochters weten dat ze dit allemaal moeten laten staan en zeker niet mogen wegvegen. Ik heb ook een aantal vaste plekjes in huis waar ik mijn sleutels, smartphone en handtas leg. Wanneer ik thuis kom, leg ik die spulletjes meteen op deze vaste plek. Hierdoor kan ik 's ochtends in alle rust vertrekken naar het werk, zonder dat ik eerst een halfuur moet zoeken waar ik alles heb achter gelaten.
Soms durf ik ook wel eens gebruik maken van het geheugen van anderen en vraag ik aan de dochters of mijn superman of ze mij willen helpen herinneren dat ik de was nog uit de wasmachine moet halen en aan de waslijn moet ophangen. Heel af en toe loopt dit nog wel eens mis, omdat ze zelf ook met allerlei zaken bezig zijn en mij dus vergeten 'helpen herinneren zijn' dat ik nog iets moest doen. Soms werkt de vraag om mij iets te helpen herinneren ook op een andere manier en hebben manlief of de dochter in mijn plaats reeds de was opgehangen. Ze verdenken mij er zelfs van, dat ik hen als reminder gebruik om dingen gedaan te krijgen, waarvoor ik niet meteen tijd heb. Dat ik daar niet eerder aan gedacht heb ! :)
Tenslotte kregen wij ook heel veel tips over hoe je het brein kan trainen, door gebruik te maken van apps of computerspelletjes. Door regelmatig te oefenen en te herhalen blijf je alert. Weet dat je bij cognitieve revalidatie vooral geduld moet hebben. 'Start low and go slow' werd er tijdens de groepssessies gezegd. Verwacht ook niet meteen wonderen, sommige letsels zijn niet meer te herstellen en bepaalde functies zullen altijd wat minder snel/minder goed verlopen. Cognitie hangt ook nauw samen met fysieke fitheid en met je emotionele gesteldheid. Vaak is er ook een wisselwerking tussen beiden. Daarom is het van belang om zelf te monitoren hoe fysiek actief je bent.
Hoe voel je je emotioneel ? Hoe gaat het met de belastbaarheid en de vermoeidheid ? Al deze elementen spelen een belangrijk rol met betrekking tot je cognitieve gezondheid.
De groepssessies hebben me ook tot het inzicht gebracht dat ik zeker niet de enige ben die met deze 'onzichtbare klachten' heb af te rekenen. Heel veel lotgenoten geraken 'overprikkeld' wanneer er teveel afleidingen zijn rondom hen en ook zij geraken hierdoor vaak gefrustreerd. We kregen als advies mee om aan mensen uit te leggen hoe moeilijk het is om met al die prikkels om te gaan en aan te geven dat dit hoofdzakelijk komt doordat MS voor kortsluitingen zorgt in de hersenen. Het is belangrijk om familie, vrienden en collega's te informeren over de aard en de ernst van de beperkingen. Het is een onzichtbaar letsel. Ga er dus niet van uit dat de omgeving begrijpt wat er aan de hand is. Wanneer je mensen de nodige uitleg geeft, zal er over het algemeen ook begrip zijn voor het feit dat je bv. af en toe eens alleen wil zijn, zodat je de tijd krijgt om bepaalde zaken op te slaan in je brein.
Door deel te nemen aan deze sessies ben ik tot het inzicht gekomen dat ik met behulp van de nodige hulpmiddelen en trucjes mijn brein toch nog actief kan houden. Midden in de moeilijkheden, liggen de mogelijkheden :)
Je hebt eventjes een black-out en hoe hard je ook probeert om je te herinneren wat je wou vertellen, het komt niet meer boven water. Vaak krijg je dan te horen : 'het zal dan niet zo belangrijk geweest zijn'. Maar toch doet je brein alle moeite om dat wat je bent kwijt gespeeld, terug te vinden. Of je bent 100% zeker dat je jouw bril, sleutels of smartphone op de daartoe voorziene plek hebt gelegd en kan hem toch niet vinden. Uiteindelijk overloop je al je handelingen in omgekeerde volgorde, in de hoop het 'verloren voorwerp' alsnog te vinden.
En wanneer blijkt dat ook dit niet helpt, besluit je gewoon verder te gaan met de dagdagelijkse activiteiten om vervolgens jouw bril of smartphone in de kast naast de cornflakes terug te vinden. Een heel onlogische plek, waar je hem vermoedelijk achterliet, toen de dochter iets vroeg en je alles uit handen liet vallen om haar ter hulp te snellen. Herkenbaar ?
Voor veel personen met MS helaas ook dagelijkse kost. Niet alleen omdat ze verstrooid zijn of gestoord worden. Vaak is ook de extreme vermoeidheid een stoorzender en verlies je daardoor de concentratie. Ook ik durf soms wel eens zaken te vergeten en moet steeds vaker 'trucjes' uit de kast halen, om afspraken te onthouden.
Begin december 2018 kreeg ik (dankzij de MS liga Vlaanderen) de kans om deel te nemen aan een aantal groepssessies rond 'MS en cognitie' bij Wouter Lambrecht, klinisch neuropsycholoog verbonden aan 'Hersenletselpraktijk Gent'. Het volgen van deze sessies leek me de ideale manier te zijn om meer handvaten en tips te krijgen, van mensen die dagdagelijks bezig zijn met patiënten die een hersenletsel hebben. Het was een leerrijke ervaring, waarbij we ook de gelegenheid kregen om samen met lotgenoten op zoek te gaan naar manieren om dingen te onthouden. Het moet gezegd : het is niet omdat ons brein ons af en toe eens in de steek laat, dat het creatieve denken helemaal is stil gevallen. Ik heb ook veel bruikbare tips gekregen van lotgenoten.
Via de groepssessies kwam ik te weten op welke manier ik mijn geheugen kan trainen om teksten beter te onthouden. Het lezen van kranten,websites en boeken is een belangrijk onderdeel van ons dagelijks leven. Veel mensen met een hersenletsel merken dat ze meer moeite hebben met onthouden wat ze gelezen hebben. Dit kan hinderlijk zijn, vooral als het om iets belangrijks gaat. Via de training heb ik geleerd dat het van belang is dat ik zoveel mogelijk afleidingen uitschakel, om de concentratie op mijn tekst te behouden. Er zijn externe afleidingen (van buitenaf, bv. geluiden om u heen) en interne afleidingen (van binnenuit, bijv. uw eigen gedachten). Wanneer ik nu met de volle concentratie een tekst wil lezen, dan zet ik de radio/tv of telefoon uit en zoek ik een rustig plekje op. Ik zorg er ook voor dat ik over voldoende tijd beschik om de tekst te lezen. Wanneer ik een lange tekst moet lezen, verdeel ik de leestijd in blokken van 20 minuten op. Tussendoor steek ik dan bv. een was in de wasmachine of maak ik een wandelingetje in de tuin. Door alles in stukjes in te delen, lukt het mij om zowel de tekst met de volle aandacht te lezen en intussen maak ik van de gelegenheid gebruik om een paar kleine huishoudelijke klussen op te knappen. Het is dus een win/win situatie, die bij mij heel goed werkt. Aan het eind van de dag, kan ik met veel voldoening terug kijken op datgene wat ik gedaan heb.
Het is ook van belang om de tekst eerst eens globaal te bekijken. Vaak kan je in de opmaak reeds zien wat belangrijk is. En wanneer er geen duidelijke indeling is in de tekst, noteer ik soms in de kantlijn wat belangrijk is of ik markeer het met een fluostift. Indien nodig maak ik een samenvatting van de belangrijkste zaken uit de tekst en ik herhaal de tekst meermaals, zodat ik het gemakkelijker kan onthouden. Het lezen op deze manier vraagt meer tijd en kost iets meer moeite, dan wanneer je voor ontspanning leest. Ik gebruik deze techniek dan ook alleen wanneer ik de tekst echt wil onthouden (bv. voor het werk, wanneer ik een lezing moet geven...).
Vaak word ik ook afgeleid of vergeet ik waarmee ik bezig was, doordat ik snel iets tussendoor doe (vb. de groencontainer buitenzetten, terwijl ik eigenlijk het konijn eten wou geven) of wanneer ik haast heb (bv. wanneer er iemand aanbelt en ik de deur wil open doen). Zulke dingen doe ik eigenlijk zonder er goed en wel bij na te denken, het is een soort automatisme geworden. Tijdens de sessies vernam ik dat het belangrijk is om deze afleidingen te herkennen, waardoor ik kan leren om er ook bewuster mee om te gaan en keuzes kan maken.
Ik kan ervoor kiezen om niet in te gaan op de afleiding en eerst dat af te maken waarmee ik bezig was. Of ik kan heel even loslaten waarmee ik bezig ben en vervolgens de draad weer oppikken. Wanneer ik ervoor kies om niet in te gaan op de afleiding, helpt het om op te schrijven wat me nog te binnen schiet of welke vraag me gesteld werd (zodat ik dat nadien alsnog kan doen). Ik kreeg ook de tip om gebruik te maken van een 'herinneringssignaal' (bv. een piepje dat iedere 10 minuten afgaat) om mij terug alert te maken en me bij de les te houden. Of ik zet de radio, televisie en alle externe stoorzenders uit en zoek een rustige plek op, waar er bijna geen afleiding is.
Daarnaast moet ik ook nog leren om vaker tegen de persoon die mij aanspreekt te zeggen : 'wacht even, het komt wat ongelegen. Ik wil eerst dit afwerken en zal later jouw vraag beantwoorden.' Of ik luister toch kort eens naar de vraag die gesteld wordt en geef vervolgens aan wanneer ik kan helpen. Soms noteer ik het ook in mijn online agenda en krijg ik een signaal op mijn smartphone, zodat ik het zeker niet uit het oog verlies.
Wanneer ik beslis om toch eerst in te gaan op de vraag die mij wordt gesteld, of beslis om eerst de deur te openen, dan is het belangrijk dat iets mij helpt herinneren waarmee ik voordien bezig was. Als ik bv. bezig was met het leeghalen van de vaatwasser en de bel gaat, dan neem ik een keukenhanddoek mee om de deur te openen. Op die manier weet ik dat ik bezig was met een activiteit in de keuken. Het klinkt misschien wat vreemd, maar het werkt echt ! En de meeste mensen kijken er zelfs niet meer van op dat ik soms met spullen rondloop in huis, of er plots een piepje afgaat. Zij weten dat ik die 'reminders' nodig heb, het zijn mijn geheugensteuntjes.
In mijn keuken heb ik op een deel van de muur zwarte krijtverf geschilderd. Wanneer mij iets te binnen schiet, dat ik zeker niet mag vergeten, dan noteer ik dit op mijn bord. Betalingen, afspraken, boeken binnen brengen in de bib en soms zelfs medicatie innemen...Het zijn allemaal zaken die wel eens op dit bord terecht komen en manlief en de dochters weten dat ze dit allemaal moeten laten staan en zeker niet mogen wegvegen. Ik heb ook een aantal vaste plekjes in huis waar ik mijn sleutels, smartphone en handtas leg. Wanneer ik thuis kom, leg ik die spulletjes meteen op deze vaste plek. Hierdoor kan ik 's ochtends in alle rust vertrekken naar het werk, zonder dat ik eerst een halfuur moet zoeken waar ik alles heb achter gelaten.
Soms durf ik ook wel eens gebruik maken van het geheugen van anderen en vraag ik aan de dochters of mijn superman of ze mij willen helpen herinneren dat ik de was nog uit de wasmachine moet halen en aan de waslijn moet ophangen. Heel af en toe loopt dit nog wel eens mis, omdat ze zelf ook met allerlei zaken bezig zijn en mij dus vergeten 'helpen herinneren zijn' dat ik nog iets moest doen. Soms werkt de vraag om mij iets te helpen herinneren ook op een andere manier en hebben manlief of de dochter in mijn plaats reeds de was opgehangen. Ze verdenken mij er zelfs van, dat ik hen als reminder gebruik om dingen gedaan te krijgen, waarvoor ik niet meteen tijd heb. Dat ik daar niet eerder aan gedacht heb ! :)
Tenslotte kregen wij ook heel veel tips over hoe je het brein kan trainen, door gebruik te maken van apps of computerspelletjes. Door regelmatig te oefenen en te herhalen blijf je alert. Weet dat je bij cognitieve revalidatie vooral geduld moet hebben. 'Start low and go slow' werd er tijdens de groepssessies gezegd. Verwacht ook niet meteen wonderen, sommige letsels zijn niet meer te herstellen en bepaalde functies zullen altijd wat minder snel/minder goed verlopen. Cognitie hangt ook nauw samen met fysieke fitheid en met je emotionele gesteldheid. Vaak is er ook een wisselwerking tussen beiden. Daarom is het van belang om zelf te monitoren hoe fysiek actief je bent.
Hoe voel je je emotioneel ? Hoe gaat het met de belastbaarheid en de vermoeidheid ? Al deze elementen spelen een belangrijk rol met betrekking tot je cognitieve gezondheid.
De groepssessies hebben me ook tot het inzicht gebracht dat ik zeker niet de enige ben die met deze 'onzichtbare klachten' heb af te rekenen. Heel veel lotgenoten geraken 'overprikkeld' wanneer er teveel afleidingen zijn rondom hen en ook zij geraken hierdoor vaak gefrustreerd. We kregen als advies mee om aan mensen uit te leggen hoe moeilijk het is om met al die prikkels om te gaan en aan te geven dat dit hoofdzakelijk komt doordat MS voor kortsluitingen zorgt in de hersenen. Het is belangrijk om familie, vrienden en collega's te informeren over de aard en de ernst van de beperkingen. Het is een onzichtbaar letsel. Ga er dus niet van uit dat de omgeving begrijpt wat er aan de hand is. Wanneer je mensen de nodige uitleg geeft, zal er over het algemeen ook begrip zijn voor het feit dat je bv. af en toe eens alleen wil zijn, zodat je de tijd krijgt om bepaalde zaken op te slaan in je brein.
Door deel te nemen aan deze sessies ben ik tot het inzicht gekomen dat ik met behulp van de nodige hulpmiddelen en trucjes mijn brein toch nog actief kan houden. Midden in de moeilijkheden, liggen de mogelijkheden :)
Tips & trics om de aandacht te behouden :
- Doe één taak per keer
- Plan vooruit en zorg voor structuur
- Zorg voor afwisseling in een taak
- Plan pauzes in en doe iets leuks/ontspannend
- Bewaak je grenzen
- Zet GSM uit en doe bepaalde taken enkel als je alleen bent
- Mijd een ongeschikte omgeving/tijdstippen
Tips & trics om aandacht te behouden bij gesprekken:
- Is de gesprekpartner goed verstaanbaar
- Schakel afleidingen uit (radio, raam sluiten,...)
- Vraag om niet door elkaar te praten
- Zorg voor een actieve houding met gesprekspartner en maak oogcontact.
- Laat alles even bezinken, las pauzes in
- Vraag om iets te herhalen indien je iets niet goed hebt begrepen
- Maak eventueel een samenvatting van datgene wat gezegd is.
- Stel jezelf de vraag of je voldoende informatie kreeg. Ben ik hiermee akkoord?
- Maak eventueel aantekeningen, die bruikbaar kunnen zijn voor een volgend gesprek.
Trucjes en hulpmiddelen om dingen te onthouden
- Informatie opschrijven
- Gebruik maken van geluidsignalen
- Gebruik maken van geheugen van anderen
- Extra aandacht en tijd besteden aan informatie die je wilt onthouden
- Teruggaan naar een specifieke plaats/situatie
- Gebruik maken van herhaling
- Verbanden zoeken tussen bestaande en nieuwe informatie
- In gedachten beelden vormen bij te onthouden informatie
- Spullen die je snel kwijtgeraakt op een vaste plaats leggen
Wens je informatie over Hersenletselpraktijk Gent ? Klik dan op deze link www.hersenletselpraktijk.be/
Interessante website voor personen met een beperking en hun omgeving :
www.sig-net.be/nl/home_1.aspx
Wil je meer te weten komen over de functies van de hersenen en de verschillende ziektebeelden ? Wouter Lambrecht en Noortje Hermans schreven er een boek over : Breinzicht www.bol.com/nl/f/breinzicht/9200000022412498/?country=BE
- Doe één taak per keer
- Plan vooruit en zorg voor structuur
- Zorg voor afwisseling in een taak
- Plan pauzes in en doe iets leuks/ontspannend
- Bewaak je grenzen
- Zet GSM uit en doe bepaalde taken enkel als je alleen bent
- Mijd een ongeschikte omgeving/tijdstippen
Tips & trics om aandacht te behouden bij gesprekken:
- Is de gesprekpartner goed verstaanbaar
- Schakel afleidingen uit (radio, raam sluiten,...)
- Vraag om niet door elkaar te praten
- Zorg voor een actieve houding met gesprekspartner en maak oogcontact.
- Laat alles even bezinken, las pauzes in
- Vraag om iets te herhalen indien je iets niet goed hebt begrepen
- Maak eventueel een samenvatting van datgene wat gezegd is.
- Stel jezelf de vraag of je voldoende informatie kreeg. Ben ik hiermee akkoord?
- Maak eventueel aantekeningen, die bruikbaar kunnen zijn voor een volgend gesprek.
Trucjes en hulpmiddelen om dingen te onthouden
- Informatie opschrijven
- Gebruik maken van geluidsignalen
- Gebruik maken van geheugen van anderen
- Extra aandacht en tijd besteden aan informatie die je wilt onthouden
- Teruggaan naar een specifieke plaats/situatie
- Gebruik maken van herhaling
- Verbanden zoeken tussen bestaande en nieuwe informatie
- In gedachten beelden vormen bij te onthouden informatie
- Spullen die je snel kwijtgeraakt op een vaste plaats leggen
Wens je informatie over Hersenletselpraktijk Gent ? Klik dan op deze link www.hersenletselpraktijk.be/
Interessante website voor personen met een beperking en hun omgeving :
www.sig-net.be/nl/home_1.aspx
Wil je meer te weten komen over de functies van de hersenen en de verschillende ziektebeelden ? Wouter Lambrecht en Noortje Hermans schreven er een boek over : Breinzicht www.bol.com/nl/f/breinzicht/9200000022412498/?country=BE