We beginnen bijna aan week 8 in lockdown...De wereld is tot stilstand gekomen. De grenzen blijven dicht, we blijven thuis. Mensen klagen, willen meer bewegingsvrijheid en terug naar het 'normale'. Misschien klinkt het wat raar, maar van mij mag alles nog eventjes stilstaan. Het langzame leven brengt me tot rust, het doet me nadenken en even stil staan bij mezelf. 

We leven in een maatschappij waar alles heel snel moet gaan en iedereen heel flexibel moet zijn.
En plots valt alles stil en zitten we gedwongen thuis. Behalve de hulpverleners en andere mensen in vitale beroepen. Zij werken keihard verder en gaan de strijd aan tegen het virus.  Ook voor hen zijn het bizarre en soms zelfs beangstigende tijden. Maar ze blijven ervoor gaan, ondanks de vermoeidheid en de pijn van de beschermende maskers die ze urenlang moeten dragen. Ze verdienen tonnen respect voor hun inzet en doorzettingsvermogen. Zij staan er middenin en zien hoe verwoestend het virus SARS-CoV-2 kan zijn. Ik word stil wanneer ik de beelden zie van mensen die aan het vechten zijn voor hun leven en mogelijks de strijd niet zullen winnen. Heel af en toe pink ik een traan weg, voor die mensen die het niet gehaald hebben. Maar ook voor die mensen die het wel gehaald hebben,omdat ik besef dat zij die het wel halen, nog een lange revalidatie staat te wachten. De wereld staat op zijn kop. 2020 zal voor altijd in ons geheugen blijven staan als het jaar waarin SARS-CoV-2  zijn intrede deed, de hele wereld rondreisde en er een nieuwe ziekte, nl. COVID-19 ontstond. 

Ik vind zelf dat wij geen reden hebben tot klagen. Het enige wat we moeten doen, is thuis blijven en contacten met anderen tot een minimum beperken. Jawel, ook ik mis de fysieke contacten met familie en vrienden. Ik kan niet wachten tot ik mijn oudste dochter eens goed kan knuffelen en haar een schouderklopje kan geven omdat ze ook als leerkracht blijft verder werken en telkens weer nieuwe manieren zoekt om de kinderen les te geven. Maar ik besef ook dat, als we nog even op de tanden bijten en volhouden, we later terug gezellig kunnen samen komen en dan kunnen vertellen over onze ervaringen tijdens de lockdown. Ik ben ervan overtuigd dat dit boeiende verhalen kan opleveren. Ook al denken we vaak dat we niks hebben zitten doen en de tijd tergend traag voorbij ging. Het is vaak op momenten van verveling, dat er nieuwe ideeën ontstaan.

Onlangs keek in naar een reportage van 'Floortje blijft hier' op de Nederlandse televisie. Vooral het eerste gesprek tussen Floortje en een filosofe, sprak me heel erg aan. Ik deel hieronder graag een stukje van het gesprek : 

"Als we worden gedwongen om stil te staan bij het leven, komen we er misschien achter dat we veel meer kunnen dan we denken. Er is een wereld van voor en van na half maart 2020. En in die wereld van nu moeten we onder ogen zien, dat het Corona-virus ons land in de greep heeft. Hulpverleners werken dag en nacht om het virus te bestrijden en wij doen ons best om te wennen aan een nieuwe realiteit. We worden teruggeworpen op eigenschappen die we verloren lijken te hebben en vechten tegen krachten die we niet kennen. Maar we zijn ook sterker dan we denken en zijn in staat tot dingen die we nooit voor mogelijk hielden.
Wanneer je vroeger door de stad liep, dan zag je alleen maar mensen. Nu er geen mensen meer zijn, heb ik vaak de indruk dat de gebouwen veel indrukwekkender zijn dan ik.  Pas nu realiseer ik me enorm hoezeer je omgeving een impact heeft op wie je bent en wat je voelt. En als die omgeving plots stil valt en die omgeving plotseling leeg is, dan val ik zelf eigenlijk ook stil. Je verandert plots als mens heel erg. Ik merk nu pas hoe vaak en hoe veel ik in beweging was en altijd onderweg was naar iets of iemand. En nu ineens is er de totale ‘gedwongen’ rust. Het leert me dat je het bijzondere en avontuurlijke niet altijd elders moet gaan zoeken, de schoonheid kan ook juist in de verstilling zitten, in het lokale, in het nabije. Ons leven zit vaak zo vol met activiteiten en afspraken, dat je nauwelijks tijd hebt om erbij stil te staan. En nu noodgedwongen alles stilstaat, is het de uitdaging om te zien dat het avontuur ook dichtbij kan zijn. Door de verstilling gebeurt er heel wat in je hoofd, waar je normaal geen tijd voor hebt"

Ik ben altijd al een 'explorer' geweest, een zoeker, iemand die altijd onderweg is naar iets nieuws. Maar ik besef nu meer dan ooit, dat ik het nieuwe avontuur soms misschien wel te ver ging zoeken. Nu alles stil staat observeer ik de wereld rondom mij, zoals ik hem nooit eerder zag. Het geeft me een zekere rust, die stilte. Ik schrijf erover, verzamel dingen tijdens mijn wandelingen, maak foto's van een paardenbloem en een vergeet-mij-nietje. Ik kijk vol verwondering naar de creativiteit die bij vele mensen naar boven komt en bewaar teksten, foto's en dingen die mij raken in mijn eigen 'Corona-dagboekje'. Wanneer ik eens een paar bladzijden terugkeer in mijn dagboek, valt het mij op hoeveel mooie verhalen ik reeds heb en welke leuke en nieuwe ervaringen ik reeds heb meegemaakt. Het geluk zit in kleine dingen, je moet ze alleen willen zien. 
​

Net als iedereen had ik in eerste instantie een enorme behoefte om te starten met een grote 'lente schoonmaak'. Eerder uit een gevoel van, ik moet nuttig en zinvol bezig zijn, dan uit goesting. Ik moet toegeven dat wanneer mijn superman aangeeft dat we onze rommel moeten opruimen, ik vaak uitstelgedrag vertoon. Maar nu alle afspraken verdwenen zijn uit onze agenda en we in ons kot moeten blijven, is er geen ontkomen meer aan en zijn we samen beginnen poetsen en ramen zemen alsof ons leven ervan afhing. Tijdens het poetsen en opruimen heb ik me soms wel eens de vraag gesteld waarvoor dit eigenlijk allemaal nodig was ? Er komt toch niemand op bezoek ? Maar ik moet toegeven dat een opgeruimd bureau en zaken die al weken rondslingeren in huis terug een vast plekje geven, ook voor de nodig rust in mijn hoofd zorgt. Het enige waar we het een beetje oneens over waren is het aantal boeken die ik overal verspreid over het huis heb liggen. Manlief zou er zo graag een paar weg doen en snapt niet waarom een boek dat ik reeds gelezen heb, toch nog in de boekenkast terecht komt. Ikzelf kan er geen afscheid van nemen en wil ze allemaal nog eens lezen, wanneer ik in pensioen ben. Ik zit zelfs met het idee om zelf een boeken'kist' te maken en ze daarin op te bergen, zodat ze minder zichtbaar zijn voor mijn superman. Helemaal wild werd hij niet van mijn idee, maar een mens moet zich toch met iets kunnen bezig houden hé ? 

Eens alles opgeruimd en netjes opgeborgen was, kwamen de momenten van leegte. Manlief vroeg me bij het ontbijt, wat er vandaag precies op de planning stond. Ik gaf hem als antwoord : helemaal niks ! Ik kan natuurlijk altijd wel iets gaan uitvinden en toch nog één of ander klusje opknappen in huis. Maar daar heb ik nu eens helemaal geen zin in. En omdat er ook niets in mijn agenda staat en ik zelfs niet eens buiten de deur mag (tenzij voor een essentiële verplaatsing), wil ik nu gewoon eens niksen. 
Het is volgens mij belangrijk belangrijk om af en toe eens te stoppen met wat je aan het doen bent.
Al is het maar om je hersenen een pauze te gunnen. Ik zie niksen als een vorm van zelfzorg die gemakkelijker in de praktijk te brengen is, dan allerlei andere manieren van ontspanning. Om te niksen hoef je juist helemaal niks. Niksen maakt creatiever en productiever en voorkomt dat je onderuitgaat. Als je ontfocust wordt een hersengebied actief dat het 'default network' heet. Dit is de ruststand van de hersenen, waarin gedachten kunnen afdwalen. We gaan mijmeren en dagdromen en kunnen ons dingen verbeelden.

Ik loop nu vaak te lummelen, lanterfanten, rommelen en prutsten. Dat kan gaan van de was opvouwen, even een douche nemen, wat doodles tekenen terwijl ik naar muziek aan het luisteren ben of een korte wandeling maken in de buurt. Niksen hoeft niet persé te betekenen dat je bewegingloos in een stoel zit, maar het zijn vaak activiteiten waarbij je zo kunt weglopen. Je hersenen hoeven niks, je voelt je vredig en ontspannen. Naar een spannende film kijken is het dus niet. Je instagram of Facebook checken ook niet. Nieuwtjes en meningen zorgen namelijk voor stress in de hersencellen en dan kom je niet tot rust. 

Als ik niksend naar buiten kijk, maak ik heel even deel uit van de wereld om me heen. Door de lockdown heb ik ontdekt dat ik eigenlijk al een tijdje genoeg had van het dagelijkse gezeur en geklaag en nam ik me voor om wat meer te leven en wat minder te moeten. Ik merk ook dat ik door te niksen meer aandacht heb voor diepere gedachten en gevoelens. Van zodra ik stopte met wat ik deed, voelde ik dat ik bijvoorbeeld geïrriteerd was, of verdrietig, ongerust of gehaast. Dat ik die gevoelens nu overdag in mijn geniks herken, heeft er volgens mij ook voor gezorgd dat ik nu zelfs beter slaap. Voorheen kwam die onrust pas naar boven wanneer ik ging slapen of in het holst van de nacht. Dan gingen mijn hersenen ineens ongerust op 'alert', als een radar die een vijandelijk toestel detecteert
en alarm slaat. 

Niksen is vaak moeilijk in perioden van je leven waarin gewoon heel veel te doen is. Als je leven weinig ruimte biedt voor pauzes, lukt het vaak niet om jezelf dat moment van niets doen te gunnen. 

Misschien is nu wel het moment aangebroken om het toch eens te proberen ? Je hebt toch niks anders te doen ? Probeer het eens tien minuutjes voordat je opstaat - gewoon in bed naar het plafond kijken, of met de ogen dicht ontspannen liggen soezen. Of neem nog een momentje voor jezelf een kwartiertje voordat je gaat slapen. Even niksen voordat je onder de de dekens kruipt en het lichtje uitknipt. Doe het wanneer je staat aan te schuiven aan de supermarkt of moet wachten op iets. Of doe het na het eten, voordat je weer de keuken gaat opruimen. Je hoeft niet de hele dag te niksen, maar heel af en toe jezelf eens zo'n momentje gunnen, doet wonderen - geloof me. 

Genoeg geschreven nu...Het is tijd om eventjes in mijn tuin te gaan zitten en naar het gefladder van de verliefde tortelduiven te gaan kijken, of in het gras te gaan liggen en naar de lucht te staren, of mijmerend de lakens aan de wasmolen te hangen....Mijn gedachten overal en nergens. 

Zorg goed voor elkaar en blijf gezond !

Liefs ♥

​Els 

​

reportages Floortje www.npostart.nl/floortje-blijft-hier/16-04-2020/BV_101398865
Een deel van de tekst over 'niksen' komt uit de Flow nr 1 - 2020 : www.flowmagazine.nl/shop/flow-1-2020

'Ik heb het gevoel alsof elke dag hetzelfde is' zegt de dochter tegen mij. Ik kan dit gevoel alleen maar bevestigen. Sinds kort zitten we allebei in quarantaine...

In normale omstandigheden zouden wij ons eigenlijk niet al te veel zorgen maken. Het begon met een beetje keelpijn, behoorlijk wat hoofdpijn en een hoestje.
In normale omstandigheden lachen we deze klachten weg en denken we gewoon dat we een verkoudheid of een griepje te pakken hebben.
In normale omstandigheden zou ik voor dergelijke klachten ook niet meteen mailen of bellen naar de huisarts....
Helaas zijn de omstandigheden momenteel niet normaal. Integendeel, er komt heel wat op ons af. 
We kunnen de radio en tv niet aanzetten, of allerlei informatie over Covid-19 komt ons tegemoet.
Ook op Facebook worden wij verder op de hoogte gehouden en krijgen wij vaak af te rekenen met 'fake news'. Ik ben een beetje gestopt met het allemaal te volgen en alles te lezen. Ik kijk vooral naar de grappige berichtjes en filmpjes én ik heb ook een beer aan mijn venster gezet. Een mooi initiatief dat overgewaaid is vanuit Australië. Wanneer kinderen thuis wat te druk worden, dan kunnen ouders met hun kroost eventjes naar buiten en tijdens het wandelen op berenjacht gaan. Ik zag al heel wat ouders voorbij komen, het zorgt voor hele leuke reacties bij de kinderen en het doet goed om al die lachende gezichtjes te zien wanneer ze mijn beer ontdekken. 

Omdat ik al wat moeilijkheden heb overwonnen, besluit ik er ook nu rustig bij te blijven. Het heeft geen zin om in paniek te slaan, ik moet het gewoon wat ondergaan en afwachten hoe alles verder verloopt. De onzekerheid kreeg echter een beetje de bovenhand, dus besloot ik toch eens een mailtje te sturen naar de huisarts en mijn neurologe met een korte opsomming van mijn klachten. Beiden reageerden snel en gaven mij het advies om thuis te blijven en het contact met anderen tot een minimum te beperken. Niets is nog zeker vandaag de dag....Mensen met slechts milde klachten worden helaas niet meer getest (waarvoor ik uiteraard alle begrip heb), maar hierdoor blijf ik toch deels in de onzekerheid zitten en ben ik niet 100% zeker of ik nu wel of niet dat gevaarlijk beestje ergens heb opgelopen.
Enige tijd later wordt ook de jongste dochter ziek....Koorts, pijnlijke keel, barstende koppijn en een vervelende hoest. Ik neem deze keer telefonisch contact op met de huisarts en krijg hem meteen aan de lijn. Ongelooflijk dat hij, ook in deze uitzonderlijke situatie, meteen bereikbaar is. Ik vreesde eerlijk gezegd dat ik op een wachtlijn zou terechtkomen, omdat hij nu ongetwijfeld ontelbaar veel telefoontjes moet krijgen van bezorgde patiënten. Opnieuw som ik de klachten van Amber en mezelf op....Wat ik al vreesde, blijkt nu ook waarheid te worden. We moeten beiden binnen blijven en mogen geen contact hebben met anderen voor tenminste 7 dagen en krijgen het advies om Dafalgan te nemen om de koorts te laten zakken. We vernemen ook dat indien de koorts niet naar beneden gaat en indien we ademhalingsproblemen krijgen, we meteen contact moeten opnemen. Gelukkig gaat het met de ademhaling nog goed. Of voel ik mij nu toch wat kortademig ? Niet beginnen doemdenken Els....
Het komt allemaal goed. Gewoon rustig blijven. Adem in, adem uit....

Ik kom tot de vaststelling dat ik eigenlijk heel weinig Dafalgan in huis heb en vermits we nu met 2 zieken thuis zitten, zullen we snel zonder zitten. Dus besluit ik om eens te bellen naar de apotheek en  te vragen of ze mij een doosje Dafalgan kunnen bezorgen. Geloof het of niet, maar er wordt blijkbaar ook gehamsterd in Dafalgan. Ze heeft nog wel wat op voorraad, maar kreeg richtlijnen en mag slechts een beperkte hoeveelheid meegeven per patiënt. Ongelooflijk, dat ook dit zelfs wordt aangekocht door mensen die het mogelijks misschien nog niet nodig hebben, maar het toch al in huis willen halen voor het geval dat...Gelukkig kan ze voor ons wel een dosis opzij houden. Manlief haalt die 's avonds na het werk op.

De oudste dochter belt me en vraagt of ze even gebruik mag maken van mijn droogkast. Ik moet haar helaas teleurstellen....Ons huis is voorlopig verboden terrein, ook voor haar. Ik wil kost wat kost vermijden dat ook zij ziek wordt. Dochter Ilka is nog steeds aan het werk als leerkracht in het lager onderwijs en samen met haar collega's volop op zoek naar manieren om het contact te behouden met de kinderen van haar klas. Intussen rijdt ze Melle en omstreken rond om taken en allerlei opdrachtjes binnen te brengen bij de ouders en de kinderen thuis (aan de voordeur en op veilige afstand van elkaar). Ze neemt lessen op met haar camera en stuurt deze door naar de kinderen, ze probeert zoveel mogelijk ook het contact te bewaren met de ouders via mail. Ook voor leerkrachten is dit geen evidente situatie. En ik vrees dat de scholen ook na de paasvakantie nog wel een tijdje zo zullen werken. 

Manlief werkt intussen van thuis uit en heeft gelukkig nog geen klachten. Hij moet de boel hier nu een beetje recht houden en doet boodschappen, zet af en toe een kopje thee en kookt lekker voor ons.
Ik hoop dat deze quarantaine niet te lang zal duren, anders zullen de kilo's er sowieso terug bijkomen. Zeker nu onze bewegingsvrijheid beperkt is en we ons enkel mogen verplaatsen tussen de keuken, de slaapkamer, badkamer en de leefruimte. Gelukkig hebben wij nog een tuintje en mogen wij wel buiten in het zonnetje op ons terras zitten. Extra vitamine D is goed voor het immuunsysteem en de gezonde buitenlucht is goed voor de luchtwegen. Dus ik tracht toch om iedere dag wat zonnestralen op te vangen en intussen doe ik ook wat mindfulness oefeningen. We doen er alles aan om er terug bovenop te komen en ook de rust in het hoofd te bewaren. 

Langsgaan bij de kinesist kan helaas ook niet meer....De praktijk is gesloten en ook huisbezoeken zijn niet toegelaten. Maar gelukkig krijgen we regelmatig een filmpje doorgestuurd met oefeningen die we tijdens de Corona-lockdown thuis kunnen doen, zodat al dat trainen van de afgelopen weken toch niet voor niets is geweest. Toegegeven....Het oefenen ligt momenteel op een laag pitje, nu de gezondheid het toch wat laat afweten en de (zenuw)pijn de bovenhand neemt. Maar van zodra ik me beter voel, start ik terug consequent met mijn oefenprogramma. 

Omdat mijn superman niet in de lange rij aan de supermarkt zou moeten staan, doe ik ook een bestelling bij Collect & Go vanuit mijn zetel. Geen bestelling voor een gans leger, maar de gewone boodschappen. Voorlopig heb ik nog geen wc-papier nodig, ik maak mijn pasta meestal zelf en de tomatensaus maken we vaak met verse tomaten. Wij behoren m.a.w niet tot die groep die massaal is beginnen hamsteren en geen rekening hield met die mensen die wél nog moeten werken en ook graag nog iets willen aankopen in de winkel, nadat ze uitgeput van het werk komen. 
Bovendien koop ik nu iets vaker mijn vlees, fruit en groeten bij de lokale handelaar. Ik deed dit vroeger eigenlijk ook al, maar door het hele Corona verhaal besef ik nog meer dan anders, hoe belangrijk het is om ondernemers van bij ons te steunen en hen een hart onder de riem te steken. Er is zelfs een bloemenzaak in de buurt, die tulpen komt leveren aan huis. Er mag wel wat lente in huis komen, nu ik zelf niet naar buiten kan, dus ik bestel een pak van 50 tulpen (geen idee of ik vazen genoeg heb, maar ook daar vind ik wel een oplossing voor). 

Mijn ouders verblijven in een serviceflat naast een woonzorgcentrum. Het lijkt mij, gezien ik ziek ben, niet verstandig hen nu te gaan opzoeken en ook de huisarts raadt dit ten stelligste af. Er zijn ook strikte maatregelen in het zorgcentrum, om te vermijden dat het virus zich daar verspreid. De meeste bewoners zijn 70 plusser en behoren dus tot een kwetsbare groep. Voorlopig wordt bezoek er niet meer toegestaan en da's maar goed ook. Ik hoop alleen dat ze het daar een beetje redden met z'n tweeën en bel hen regelmatig om te horen hoe het met hen gaat. Voorlopig trekken ze goed hun plan en zijn ze hoopvol. Ook zij zoeken naar manieren om zich bezig te houden. Ze kijken wat tv, doen een extra lang middagdutje, spelen wat Sudoku, lezen of puzzelen wat...

Ook Amber en ik hebben de puzzelmicrobe te pakken. Toen de verveling toch een beetje begon toe te slaan, hebben we naar de oudste dochter gebeld en gevraagd of we een puzzel mochten lenen. Het leek ons wel een leuke bezigheid te zijn om samen te doen. Ilka bracht na het werk een puzzel naar ons en  overhandigde deze via de achtertuin op de tafel van ons terras. We volgen de richtlijnen van de artsen (en Marc Van Ranst ;-)) goed op, vermijden fysiek contact en behouden afstand. Het voelt raar om van achter het schuifraam te zwaaien naar de dochter en onze duim omhoog te steken, om haar te laten weten dat alles (gezien de omstandigheden) oké is met ons. Ik zou haar zo graag een knuffel en een zoen geven, voor de steun en de hulp die we van haar krijgen. Maar dat mag nu eventjes niet. Het is ook altijd leuk om te skypen met Ilka. Ze blijft enthousiast, vertelt grapjes en leuke anekdotes, toont welke trucjes ze Fonzie (haar dwergkonijn) heeft aangeleerd en we spelen ook spelletjes met elkaar via Skype. Hilarische toestanden, ze slaagt er toch telkens weer in om ons aan het lachen te krijgen, waardoor we alles even vergeten. Humor is het beste medicijn en ik voel me ook altijd 'instant beter' wanneer we samen eens goed hebben gelachen. 

Omdat de puzzels inmiddels allemaal gemaakt zijn, besloot ik eens te kijken of ik er online nog wat kon bestellen. Groot was mijn verbazing, toen bleek dat puzzels voor volwassenen (waarvoor ik interesse had) ook tijdelijk uitverkocht waren en pas in mei kunnen geleverd worden. Say What ? Dat kan toch niet ! Gelukkig heb ik bij Dreamland wel nog 2 leuke puzzels gevonden, die op 1 april kunnen geleverd worden (en neen dit is geen aprilgrap :)). Intussen heb ik ook het boek van Marie Kondo (Opgeruimd!) van onder het stof gehaald en heb ik het goede voornemen om mijn kledingkast eens onder handen te nemen en alle kledij die ik al lange tijd niet meer gedragen heb, eruit te halen en weg te gooien of aan een goed doel te schenken. En ik kreeg ook de vraag of ik een tekstje wil schrijven over mijn ervaringen als chronisch (MS) patiënt en hoe ik met mijn ziekte omga. Nu ik hiervoor de tijd heb, moet dit zeker lukken. Ik heb hier ook nog een stapel boeken liggen die ik nog moet lezen en er is natuurlijk ook nog Netflix ! Lang geleden dat ik nog eens gebingewatched heb, maar nu is het een welgekomen afwisseling en een goede manier om de gedachten eens te verzetten. 

Ik krijg soms wel eens de vraag of ik ook iedere avond om 20u aan de voordeur sta te klappen als eerbetoon voor al die mensen die momenteel in de welzijn- en zorgsector werken. Ik vind het een mooi gebaar van de mensen, maar sorry...Ik kan het niet, het roept gemengde gevoelens op bij mij.
​Begrijp me niet verkeerd hé. Ik heb heel veel bewondering en een eindeloos respect voor al die mensen die zich nu voor 200% inzetten in de welzijn- en zorgsector. Die mensen zijn nu onmisbaar en zetten hun eigen privéleven volledig opzij, om anderen te helpen. Ze draaien vaak dubbele shiften en trachten in deze moeilijke tijden mensen die ziek, dak- en thuisloos zijn toch nog dat sprankeltje hoop te geven, telkens met de glimlach (ook al zijn ze doodmoe). Maar diezelfde mensen kregen een paar maanden geleden ook te horen dat er geen geld meer was voor extra personeel, dat ze zelfs met minder personeel het werk moeten gedaan krijgen en het met veel minder middelen ook zullen moeten redden. Toen was er helemaal geen waardering voor deze sector en vond men dat het met een BEKE minder kon. Toen stonden deze mensen letterlijk in de kou en in de regen te betogen, om duidelijk te maken hoe belangrijk hun werk is. Toen was er voor deze mensen heel weinig aandacht en vond men het maar normaal dat er ook binnen deze sector moest bespaard worden. 
Ik kan alleen maar hopen dat er na deze crisis ook nog aan hen gedacht wordt, wanneer zij het mentaal moeilijk krijgen ? Want ook zij hebben een gezin en familie, een leven buiten het werk en zij zullen ongetwijfeld nog de weerslag krijgen, eens alles terug een beetje normaler wordt. Laten we hopen dat er nadien ook structurele oplossingen komen voor de werkomstandigheden waarin deze mensen moeten werken en er op een constructieve manier in dialoog kan gegaan worden om die werkomstandigheden ook te verbeteren. 
​
Ik heb ook enorm veel respect voor mijn collega's van alle CAW's die in deze moeilijke tijden alles op alles zetten om het contact met de meest kwetsbare mensen te behouden. Zij doen er alles aan om bereikbaar te blijven, op die momenten waarop iedereen het advies krijgt om in zijn kot te blijven.
Zij willen de mensen die dat kot niet hebben niet uit het oog verliezen. Dikke pluim voor al de collega's die de handen in elkaar steken om nieuwe initiatieven uit de grond te stampen, zodat ook de dak- en thuislozen het nodige comfort krijgen (douches, wasmachines, eten...) om ervoor te zorgen dat zij niet ziek worden en indien dit wel het geval is, hen de nodige hulp te geven. Want ook in deze moeilijke COVID-19 periode worden de mensen die geen kot hebben wel eens vergeten. 

Ik zou zelf heel graag de handen uit de mouwen steken en samen met mijn collega's voor de nodige opvang willen zorgen, maar helaas laat mijn gezondheid dit niet meer toe. Ik moet het momenteel allemaal een beetje vanop afstand volgen en voel me een beetje nutteloos. Onlangs zag ik op Facebook een berichtje van een collega die diabeet is en dus ook wat voorzichtig moet zijn met menselijk contact. Hij verwoordde het gevoel waarmee ik nu zit heel goed : "ik moet extra voorzichtig zijn omdat ik diabeet ben, maar verdorie in hart en nieren ben ik een hulpverlener - al 30 jaar lang - en nu het nodig is, kan ik niet de handen uit de mouwen steken zoals ik zou willen, samen met mijn collega's in een inloopcentra, nachtopvangcentra of opvangcentrum voor thuislozen. Collega's die ik bewonder, collega's die ik mis." Deze collega zet zich in ons CAW in voor de fondsenwerving en wil nu alles op alles zetten om zoveel mogelijk middelen bijeen te krijgen, zodat we ook de meest kwetsbare mensen een hart onder de riem kunnen steken en een handje kunnen helpen. 

Om me ook niet helemaal nutteloos te voelen, wil ik heel graag mijn collega Noël Callebaut (verantwoordelijk voor de fondsenwerving) helpen en doe ik een warme oproep om ons CAW te steunen, want ook in deze moeilijke tijden hebben we de centen broodnodig. 

Burgers die initiatieven willen nemen of materiële giften willen geven ter ondersteuning van de CAW werking naar mensen in kwetsbare situaties, kunnen contact opnemen met onze stafmedewerker fondsenwerving en communicatie :
Noël Callebaut (noelcallebaut@cawoostvlaanderen.be – 0473/92 66 95).

Geloof me....Hij zal jullie met heel veel enthousiasme te woord staan en ervoor zorgen dat alle middelen goed gebruikt worden voor de meest kwetsbare mensen. 

Alvast bedankt, hou het veilig en zorg goed voor elkaar !

Liefs ♥

​Els 

Blijven bewegen is heel belangrijk. Move to Sport en MS-Liga Vlaanderen vzw hebben de handen in elkaar geslagen en ontwikkelden oefenprogramma’s op maat van personen met MS. Deze oefeningen kan je veilig, online, in je thuisomgeving doen. Probeer het zeker, en hou de updates in de gaten voor nog meer oefenplezier! #staysafe #stayathome #BlijfBewegenMetMS.

Klik op onderstaande link voor oefenprogramma's :
www.movetosport.be/blijf-bewegen/blijf-bewegen-met-ms-introductie?fbclid=IwAR1dfIdK2SQlgINOllBg1u7sojB4gdwfBHNAuPdVdbXs9KyZ4kV4RZV0Qis

Het blijft moeilijk om te bevatten, dat iemand met wie ik hele leuke momenten heb beleefd tijdens een trektocht door Jordanië, er niet meer is. Er blijft een gevoel van gemis. Er zijn nog zoveel vragen onbeantwoord. 

Wim schreef een tekstje in mijn boek, over zijn ervaringen tijdens onze Jordanië reis.
Ik laat jullie even meegenieten van wat hij toen schreef :

"We hebben Jordanië echt 'beleefd'.
Ons ondergedompeld als volleerde bedoeïenen in de woestijn,
eindeloos gestapt dankzij die (ooit vervloekte) trainingen. 
Mezelf daar overtroffen met hulp van onze (onverklaarbare hechte) teamspirit.
Soms een bulderende lach, klinkend over de onmetelijke zandvlakte, gehoord
Dan weer een zoute traan, verborgen achter de donkere zonnebril, weggepinkt. 
Een onbeschrijfelijke sterrenhemel aanschouwd.
Die ingrijpende zonsondergang bewonderd.
Grenzen kunnen verleggen en beperkingen moeten aanvaarden. 
Boven op de Aaronberg, voor mij het figuurlijke toppunt, beseft : 'Ik kan 'een' wereld aan !
Ik heb me daar-boven voorgenomen om altijd weer de limieten te blijven opzoeken, maar steeds te respecteren, waar die ook ooit zullen liggen"

Fietsen was zijn passie. Hij genoot van de lange tochten door de natuur. Hij heeft echt ontelbaar veel kilometers afgelegd met zijn ligfiets en slaagde erin om de belofte aan zichzelf waar te maken en telkens weer zijn grenzen te verleggen. Wim was een doorzetter en hij bleef ervoor gaan. 
Hij was geen grote prater en hij straalde rust uit. 
Hij tokkelde soms een liedje op zijn gitaar en genoot van het gezellige samenzijn aan het kampvuur. 
Ik herinner mij nog de avond waarop we zijn verjaardag vierden in Jordanië. Hij zong toen (zijn zelfgeschreven) 'Zwerverslied' en slaagde erin om voor het eerst de hele groep écht stil te krijgen. Iedereen zat vol ontroering te luisteren, we voelden ons die avond echt verbonden met elkaar. 
Die avond fluisterde Wim in mijn oor : 'dit moment ga ik voor altijd koesteren en nooit meer vergeten'. 

Hij bekeek vaak alles vanop een afstand (in gedachten verzonken op een duin) en had zijn eigen plekje binnen de groep. Soms had hij nood om eens alleen te zijn, maar hij was ook begaan met anderen en zelfs na onze Jordanië reis nog heel betrokken en behulpzaam. 

Wat er tijdens de fietstocht van woensdag 20 december is misgegaan, blijft een grote vraag. 
Maar eerder een retorische...
Ik hoef niet zo nodig een antwoord. Het is oké.
Hij wandelt zo dikwijls door mijn gedachten, ontfutselt me een glimlach op een onbewaakt moment.  
Ik kom hem nu en dan tegen, onaangekondigd maar nooit storend. 
In de ballekes van de vol-au-vent, op de dijk van Oostende, in 't vlammeke van een noveenkaars in
't kapelleke op 't dorp of vanachter een fietsknooppuntpaalke. 
Gek genoeg nooit met zijn stuurse blik, alsof die schellekes afstand er met de tijd van gevallen zijn en alleen de guitige blik overgebleven is. 
Ja, ik mis hem...Maar ook weer niet. Want voor mij is hij er, een maatje voor altijd ! 

Aan de muur in mijn schrijfhoekje hangt een foto, samen op te top van de Aaronberg. 
Boven op die berg kwamen we beiden tot het besef : Ik kan 'een' wereld aan.
Iedereen is blij op de foto, want samen is het ons gelukt om door de Wadi Rum woestijn te stappen en het hooggebergte te beklimmen met als eindbestemming Petra. 

Wanneer ik het eventjes moeilijk heb, kijk ik naar de foto's van deze mooie reis en in gedachten ben ik bij Wim. 

Soms is er zoveel wat we voelen, maar zo weinig wat we kunnen zeggen...

​

Eén kwetsende opmerking was voldoende om mij helemaal onderuit te halen. Ik had me nochtans voorgenomen niet meer wakker te liggen van mensen die pijnlijke opmerkingen geven en er zeker niet op te reageren. Maar de timing waarop ik de opmerking kreeg was heel slecht gekozen. Ik had net vernomen dat Johan overleden was na een fietsongeval en kon het eigenlijk nog niet goed bevatten.
Ik had me zo lang sterk gehouden en bleef maar doorgaan...Die ene opmerking was er net iets teveel aan. Huilen lukte lange tijd niet en ineens gingen alle sluizen open. Mijn zenuwstelsel was zo overprikkeld dat ik geen zin meer had om nog iets te doen. Er stonden teveel tabs open in mijn brein. Ik had nood aan rust en ik vond die rust niet meer. Ik moest keuzes maken en wist dat ik nu vooral moest kiezen voor mezelf. 

Ik ben vooral terug gegaan naar mijn basisbehoeften. Ik kocht een een lekker geurende bodylotion, ik nam tijd om te koken en nieuwe receptjes uit te proberen en ik genoot van lekker eten. En slapen...
Ik heb de eerste weken heel vaak en veel geslapen. 
Na twee weken lukte het me om terug iets constructiefs te doen, want hoe erg de dag soms ook is, er zijn altijd zaken die leuk zijn. Je moet er alleen terug oog voor hebben en je niet telkens vastpinnen aan die dingen die mis zijn gegaan, die je niet gelukt zijn omdat je daar gewoonweg geen energie meer voor vond. Mijn lijf is een sterke barometer. De wisselwerking tussen lichaam, geest en emotie is heel groot. Iets doen met mijn lichaam en het verzorgen, is fysiek de eerste stap. Zorgen voor mijn lichaam en het eventjes toelaten dat niets moet, zorgt er ook voor dat ik opnieuw zin krijg om het terug op te bouwen.
Ik dacht vaak : 'Doe niet zo flauw en bijt door'. Maar ik weet intussen dat ik dat niet mag doen. Emotie heeft een weg naar buiten nodig. Eva Daeleman verwoordt het goed in haar podcast 'Elke dag vakantie'. 'Het is als een pot kokend water op het vuur met het deksel erop. Je kan proberen het deksel er terug op te duwen en dat lukt wel. Maar het vraagt heel veel energie en het brengt niets op, want uiteindelijk loopt het toch over.'
Ik weet nu dat het belangrijk is om het allemaal eens toe te laten en eens weg te vluchten door mijn mentale bezigheid op iets anders te focussen (lezen, muziek luisteren,kruiswoordraadsels invullen...). Ik heb mijn veerkracht en weerbaarheid ook terug sterker gemaakt door iets fysieks te doen (wandelen, yoga, lopen...). En ik wou vooral heel dicht bij mezelf blijven en alleen in een ruimte zitten. Lezen en in een verhaal zitten bracht rust in mijn hoofd. Ik kocht heel veel boeken die ik al heel lang eens wou lezen en genoot van de verhalen. 
Ik wou ook enkel mijn tijd spenderen met die mensen die ik graag heb. En ik ben gaan lopen in de regen. Het gaf me een bevrijdend en voldaan gevoel. Het gaf me extra zuurstof voor mijn brein. 

Ik vond het ook belangrijk om te communiceren over mijn gevoelens en te benoemen wat ik voel, zonder daar een verhaal aan te koppelen. Niet alles heeft een verhaal nodig. Niet alles heeft een verklaring nodig. 

Ik heb ook geleerd om vooral te kiezen voor mezelf. Als je niet kiest, dan kiezen anderen voor jou. Die keuzes vertrekken dan vaak niet vanuit jezelf. Kiezen is altijd winnen ! Elke dag maak ik minuscule keuzes: Opstaan en snoozen of meteen afzetten en opstaan. Wat zal ik aandoen vandaag ? Wat eten we vanavond ? Het is goed om zelf te beslissen welke richting mijn dag zal uitgaan. Ik besef nu pas dat ik vaak de keuze nam waarbij je het minst de mensen kwetst. Door conflicten uit de weg te gaan, deed ik heel vaak dingen die ik eigenlijk niet wou doen. De optelsom van niet-keuzes en compromissen, maakt dat je niet gelukkig bent en je eigenlijk het leven van een ander leidt.
's Ochtends een richting kiezen van mijn dag, is een stap in de goede richting. Ik stel me bij het opstaan de vraag : Hoe wil ik mij vandaag voelen ? Wil ik mij rustig voelen, dan start ik met yoga of een meditatieoefening. Na een warme douche en wat bodylotion, trek ik een losse trui en mijn trainingsbroek aan. En dan nestel ik mij in mijn crearuimte of mijn leeshoekje. 
Mails beantwoorden doe ik als ik er zin in heb en de smartphone zet ik op 'stil'. 
Ik weet nu ook dat keuzes niet bindend zijn en dat er na die ene keuze, ook nog altijd de mogelijkheid is voor een nieuwe keuze. Ik onthou vooral dat niet kiezen, verliezen is. 

Ik krijg ook een andere mindset door te reizen en nieuwe gerechten te ontdekken. Het is goed om af en toe eens afstand te nemen van de situatie waar ik inzit, eens uit te zoomen van mijn leefwereld en mijn bewustzijn wat te verruimen. Je ontmoet tijdens het reizen ook soms mensen die een leven leven, waarvan je denkt : Kan dit ? Hierdoor krijg ik andere inzichten en zie ik soms ook andere mogelijkheden voor mezelf. 

Begin november trok ik samen met mijn superman op wandelvakantie naar La Gomera.
Op doktersadvies, want de huisarts gaf me de tip om ook in de winter de zon eens op te zoeken.Wat  extra vitamine D opnemen en heel even vluchten uit de dagdagelijkse beslommeringen. Het zou me goed doen, zei hij. Omdat ik een vrouw ben van 'geen woorden, maar daden', ben ik meteen op zoek gegaan naar een reisbestemming. Ik tikte op Google : 'zonnige wandelvakantie in november' in en kreeg als reisbestemming 'La Gomera 'aangeboden - één van de kleinere Canarische eilanden.
Niet echt toeristisch, geen stranden waar je met de badhanddoek kan gaan liggen bakken in de zon. Een eiland dat vooral gekend is bij wandelaars, door het mooie Garajonay national park en de magische laurierbossen. Een eiland dat nog heel authentiek is.  Kortom, de ideale vakantiebestemming voor mij ! Weg van de drukte en het leven waar alles toch een beetje fake is en altijd leuk moet zijn. Manlief had ook nog wat verlof staan, we boekten een vlucht, zochten onze wandelschoenen en pakten onze valies in. Klaar voor een nieuw avontuur ! 

Toen ik daar aankwam, begon alles van mij af te glijden. In de natuur zijn, op een plek met gelijkgestemden bracht mij tot rust. Het eten is anders, de timing is anders, de mensen zijn anders...
Ik had eerst nog veel in mijn hoofd, maar het wandelen heeft ervoor gezorgd dat ik steeds meer in mijn lichaam zat. Gelijkgestemden vinden is altijd fijn. Op het eiland verbleven naast de 'locals' bijna uitsluitend wandelaars. Het is leuk om eens een ander soort gesprekken te hebben. Wanneer ik  vast zit, dan voel ik mij vaak een 'alien' en een beetje alleen op de wereld. En plots merkte ik dat er nog 'aliens' rondlopen op deze wereldbol :)
Ik voelde ook meteen dat ik mocht zijn wie ik ben, ik hoef me niet anders voor te doen. Ik mag gewoon ZIJN en ik hoef me niet te bewijzen. Er is ook geen angst voor het oordeel van anderen. Niemand kent mij hier en iedereen is heel vriendelijk en behulpzaam. Er worden wandeltips en routes uitgewisseld.
Doordat er in de dorpjes vaak maar één restaurantje en één bar is, zie je dezelfde wandelaars ook daar terug. We communiceren in het Engels, Frans en het Duits en zelfs soms een paar woordjes Spaans. Het is een uitdaging en het zorgt soms ook voor grappige uitspraken en veel hilariteit. Maar de sfeer is goed en met handen en voeten krijg je veel uitgelegd. Ik had zelfs de indruk dat het Duits van mijn superman steeds beter werd, na het drinken van een paar biertjes.
We zaten aan de bar samen met de lokale bevolking en werden gastvrij onthaalt, want wandelaars zijn natuurliefhebbers en hebben respect voor de omgeving. En toen we (in ons beste Spaans) vroegen naar lokale gerechten, omdat we het eiland in al zijn facetten willen ontdekken, kregen we een tafel vol lekkers met de nodige uitleg over welke ingrediënten er zijn gebruikt en op welke manier het is bereid (vaak nog op houtvuur). Ik kreeg zelfs Spaanse les van Pedro, want mijn uitspraak bleek nog niet helemaal oké te zijn. Wat voelde het goed om even te praten over de gewone dingen in het leven en geen verplichtingen te hebben. Even dacht ik terug aan mijn eerste reis die ik samen met mijn Superman ondernam, nu al bijna 30 jaar geleden. Toen trokken we door Frankrijk en Spanje naar Portugal. Ik weet nu wel zeker : dit moeten we vaker doen ! 

Tijd nemen voor jezelf betekent niet dat je altijd alleen moet zijn. Je kan het ook delen met iemand anders. Mijn Superman en ikzelf hebben in La Gomera vaak een momentje voor onszelf genomen. Op de top van een berg in alle stilte een 'bocadillo atun en bocadillo jamon' opeten en genieten van de stilte en de wind die door de bomen ruist. Het gaf me een zalig gevoel. Na een behoorlijke klim, genieten van het prachtige uitzicht over het dal. Zittend op een rotsblok denken...The best view comes after the hardest climb ! Ik heb al heel wat hindernissen overwonnen en altijd vind ik terug mijn weg. Vaak waren we zelfs tijdens het wandelen stil en onder de indruk van de prachtige natuur. Als je voldoende stilte hebt en afspraken maakt, kan je die momenten voor jezelf ook delen. Er zijn ook momenten dat ik de tijd neem om naar mezelf te luisteren. Wakker worden, thee drinken (en naar mijn geslurp luisteren), een ochtenddouche nemen en genieten van zon die opkomt en de vallei een bijzondere lichtinval geeft. Even helemaal in mijn eigen wereld verzonken zitten, verstand op nul...
Ook het onderweg zijn is vaak tijd voor mezelf. In het vliegtuig, de boot of de trein naar een podcast of mijn muziek luisteren. Het is leuk om dan 100% in mijn eigen 'bubbel' te zitten. 

Ik heb het de afgelopen weken ook allemaal wat van mij afgeschreven. Schrijven is het 'downloaden van mijn brein'. Door te schrijven sta ik langer stil bij mijn gedachten en gevoelens. Er zit tijdens het schrijven een kleine vertraging in mijn denken en dit maakt dat ik mij bewuster ben van wat er op papier komt. Ik kan alles beter op een rijtje zetten wanneer ik schrijf. Door bewust te pauzeren en afstand te nemen van prikkels, ervaar ik meer overzicht en rust. Even geen afleiding, alleen ik, mijn gedachten, pen en papier. Per dag een halfuurtje tijd nemen om gewoon dat op te schrijven wat er in mijn hoofd opkomt, is een fijne manier om mijn gedachten te kalmeren en tot ontspanning te komen. 

Ik ben ook tot het besef gekomen dat het zinloos is om telkens weer te reageren, wanneer mensen denken dat ze het bij het rechte eind hebben en soms zelfs een kwetsende opmerking geven. Je kan proberen om mensen te overtuigen van je gelijk, maar als je merkt dat het niets uithaalt en ze toch gewoon hun zin doen, dan ben je beter dat je het gewoon loslaat en hen laat begaan. Ooit lopen ze misschien ook eens tegen de muur aan en beseffen ze dat het anders moet. 

Je kan jezelf ziek denken. Maar je kan door positief te denken ook terug gezond worden. Je denken is de potgrond, van waaruit alles groeit. Vaak ga je pas aan het werk met je mentale gezondheid, wanneer je in een dal zit. Het is alsof je op je rug in een diepe put ligt en je de vraag stelt hoe je daar uit zal geraken. Wanneer je jou terug goed voelt, vergeet je vaak de gewoontes die je had om mentaal terug gezond te worden (zoals yoga, wandelen, mindfulness...). Goede gewoontes aanleren is niet evident, maar ik denk dat ik op de goede weg ben. Ik plan nu regelmatig ME-time in mijn agenda en ik hou mij ook aan de afspraak die ik heb met mezelf. Niets of niemand mag mij op deze momenten storen. Het is echt tijd die ik voor mezelf wil invullen, om het drukke leven buiten en alle prikkels die ik moet opvangen gedurende de dag wat uit mijn brein te krijgen en mijn gedachten even te resetten. 

Ik verwacht ook niet dat de mensen compassie hebben of het gaan begrijpen, wat er soms in dat hoofd van mij omgaat. Maar ik zeg ook niet meer dat het goed gaat, als het eigenlijk niet zo supergoed gaat. Ik durf nu gewoon te zeggen : 'moeilijke dag vandaag'. Ik besef dat sommige mensen het moeilijk hebben om te horen dat het soms iets minder gaat en niet goed weten hoe ze hiermee moeten omgaan. Geef me dan gewoon de ruimte om even te zijn en om het even te parkeren.
​Ik heb ook vaak gehoord dat ik 'teveel' was, dus ging ik in dat soort situaties minder proberen te zijn. Maar eigenlijk ging daardoor ook mijn levensvreugde naar beneden en was ik helemaal mezelf niet meer. 

Vanaf nu doe ik terug waar ik goed in ben en als dat voor sommigen dan 'teveel' is, dan is dat maar zo...

Els ♥

Veel van de tips in dit blogberichtje heb ik ontdekt door het luisteren naar de podcast 'www.elkedagvakantie.be/podcast van Eva Daeleman en Stijn Heymans. 

Info over La Gomera : www.reisroutes.be/blog/canarische-eilanden/la-gomera-reisgids/

 

​Er zullen altijd mensen zijn
die het oneens met je zijn.
Die je verkeerd begrijpen,
die je vertellen dat je het niet kan, 
dat je het niet moet doen,
dat je het niet zal doen.

Laat ze je niet stoppen. 

Wees in plaats daarvan trouw aan jezelf. 
En weet dat voor ieder persoon
die niet jouw pad kiest, 
er iemand heel blij zal zijn 
je te ontmoeten 
halverwege je pad

(Anne Taylor)

Vandaag is het #worldmentalhealthday. Een dag waar ook ik wat aandacht wil aan schenken, omdat ik het belangrijk vind dat er niet alleen over fysieke klachten kan gepraat worden, maar ook over de mentale gezondheid. Praten over je mentale gezondheid zit vaak nog in de taboesfeer. Lotgenoten durven het onderwerp niet aankaarten, uit vrees dat ze niet zullen begrepen worden. Ook de angst om anderen te kwetsen, door te zeggen dat het 'even niet meer gaat' en je je soms wat 'ongelukkig' voelt, zorgt ervoor dat heel veel mensen met hun opgekropte gevoelens blijven zitten. 

Multiple Sclerose zorgt niet alleen voor fysieke klachten, maar heeft ook een enorme impact op het dagdagelijkse leven, de relatie met je partner, kinderen, vrienden en familie. Heel veel lotgenoten vertellen me dat ze nog zoveel 'willen', alleen wil het lichaam niet altijd mee. En dat zorgt voor behoorlijk wat frustraties. Door teveel je focus te leggen op datgene wat niet meer gaat, krijg je vaak  negatieve gedachten. En dat doemdenken zorgt op zijn beurt terug voor fysieke klachten. Je komt hierdoor een beetje in een vicieuze cirkel terecht. En het is verdomd moeilijk om hier in je eentje uit te geraken...De ervaring leert mij dat hulp vragen de enige manier is om die cirkel te doorbreken. 

Vandaag hoorde ik een radiopresentator vragen : 'durf jij te vertellen dat je op gesprek gaat bij een psycholoog ?' Ze stelde deze vraag naar aanleiding van de werelddag geestelijke gezondheid.
Vaak durven mensen niet vertellen dat ze in therapie zijn en langsgaan bij een psycholoog. Ze hebben schrik dat mensen hen gek zullen verklaren of hen op een andere manier zullen bekijken. Anderen durven de stap niet te zetten, omdat ze weten dat ze moeten praten over hun gevoelens. Praten over gevoelens is niet gemakkelijk en roept ook vaak emoties op. Ik heb lange tijd mijn tranen bedwongen en heel veel zaken ook opgekropt, tot het echt niet meer ging en alles er ineens uitkwam. Huilen is geen teken van zwakte. Je huilt omdat je teveel achter elkaar hebt meegemaakt. Alles stapelt zich op en tranen komen eruit. Huilen kan ook voor opluchting zorgen. Na een huilbui voel ik me  lichter, het rugzakje dat ik draag voelt dan ietsjes minder zwaar. 

Zelf ben ik ongeveer een jaar in psychotherapie geweest. Ik moest heel wat verwerken, zat vast met zoveel zaken en kwam er in mijn eentje niet meer uit. Ik moest op zoek naar de juiste weg, naar een manier die voor mij werkt om met alles wat op mij afkomt om te gaan. Dankzij de hulp van een psychologe is het mij gelukt om die weg te vinden. De gesprekken met de psychologe deden me goed. Gewoon een uurtje vertellen en eens op adem komen, zorgde voor opluchting. Tijdens de gesprekken maakte ik een balans op. Hoe voel ik me nu ? Hoe zou ik me eigenlijk willen voelen ? Wat vind ik belangrijk en hoe kan ik er zelf aan werken om dit doel te bereiken ? Hoe kan ik zorg dragen voor mezelf ? Heel veel vragen, waar ik niet meteen een antwoord op had. Maar door in dialoog te gaan met mijn psychologe en te vertellen met welk gevoel ik zat, begon ik meer en meer te beseffen dat ik vooral moet kijken naar die dingen die wel nog lukken en dat ik niet telkens mijn aandacht mag richten op zaken die (omwille van mijn gezondheid) niet meer gaan. Door therapie te volgen, heb ik geleerd om vaker 'ME-time' in te bouwen en mij daar ook niet langer schuldig over te voelen. 

Doordat ik nu weet waar ik mijn klachten kan aan toeschrijven, namelijk het feit dat ik MS heb, leerde ik ook omgaan met alle ingrediënten van mijn leven. Iedereen wordt geconfronteerd met moeilijke, droevige en onzeker momenten. Maar door mijn ziekte heb ik een extra belasting. Mijn rugzakje is iets zwaarder geworden doordat ik chronisch ziek ben en niemand kan voorspellen wat de toekomst zal brengen. En net die onzekerheid zorgt voor angsten. Telkens het fysiek iets minder goed gaat, stel ik mij de vraag of het een voorbode is van een opstoot ? Of komt het enkel door de stress en het iets te vaak over de grenzen gaan ? En wanneer ik krijg af te rekenen met een opstoot, stel ik me dikwijls de vraag of ik volledig zal herstellen. 

Ik praat over mijn angsten en de hulp die ik heb gezocht om met deze angsten om te gaan. Voor heel veel lotgenoten is mijn verhaal heel herkenbaar. Het zorgt ervoor dat zij ook hun ervaringen met mij delen via mail, tijdens een wandeling met Moving Spirit en zelfs via Facebook. Vaak is het horen van mijn verhaal ook een opluchting voor hen. Ze beseffen dat ze zeker niet de enige zijn die moeite hebben om uit deze mentale knoop te geraken. Iedereen loopt in zijn leven wel tegen zaken aan, en hulp inroepen is dan nooit een teken van zwakte. Ik kan het iedereen aanraden. En ik hoop dat er een moment komt dat we op dezelfde manier kunnen praten over therapie als over naar de fitness gaan, of gaan lopen.

​Ik ben intussen al een tijdje gestopt met de therapie. Af en toe verzond ik nog wel eens een mailtje naar mijn psychologe. Vaak wanneer het iets minder goed ging, maar ook wel eens om te melden dat ik erin geslaagd was om iets nieuws te realiseren of gewoon om even te zeggen dat alles terug goed gaat. En altijd kreeg ik een mailtje terug, met opbeurende woorden, een schouderklopje...Intussen is mijn psychologe in pensioen. Ze mailde me om dit te melden en wenste me succes in alles wat ik nog wil ondernemen. Soms mis ik het wel die mailtjes die we af en toe naar elkaar verzonden. 

Gelukkig heb ik ook een netwerk van mensen om mij heen die mij opvangen wanneer het terug wat moeilijker gaat. Want die moeilijke momenten zijn er nog steeds....Ik ben een gevoelsmens en krijg soms nog wel eens het deksel tegen mijn neus, moet nog steeds omgaan met foute reacties van mensen, voel me niet altijd begrepen en krijg het soms zelfs niet altijd uitgelegd hoe ik mij voel. Maar het lukt me steeds beter om er over te praten, hoe moeilijk dit vaak ook is. Praten helpt ! En ik heb het geluk dat ik een superman heb die er ook op de moeilijke momenten voor mij is en twee fantastische dochters die heel goed kunnen luisteren en mij regelmatig een knuffel geven. Wij zijn een echt 'knuffelgezin' en deinzen er niet voor terug dit ook te doen in het bijzijn van anderen. Onlangs behaalde de jongste dochter haar rijbewijs. Ik was zo blij dat ze geslaagd was en knuffelde haar bijna dood van geluk. De examinator die het goede nieuws bracht, vond het mooi om te zien hoe wij elkaar in de armen vielen. 

"Een blik, een aanraking, eventjes iets voor iemand betekenen. La petite bonté (de kleine goedheid, red.), de Franse filosoof Levinas heeft daar interessante dingen over gezegd. Elkaar een klein plezier doen, is de essentie van het leven. Dat is geluk' (uit het boek : 'De kunst van het ongelukkig zijn' van Dirk De Wachter).

Zo voelde het ook voor mij. Als voorbereiding op het rijexamen, hebben we samen urenlang met de auto rondgereden in en rond Gent. Ik voelde de frustratie bij de dochter, wanneer het niet meteen lukte om te parkeren. Maar die momenten samen in de auto, hebben ons ook dichter bij elkaar gebracht.
Niet opgeven, eens goed vloeken op jezelf en blijven geloven dat je het wel kan. En vervolgens vol trots je rijbewijs gaan halen in het gemeentehuis. You did it girl ! :)

Naast mijn gezin, vrienden en familie, kan ik ook altijd rekenen op de hulp van mijn huisarts en mijn neurologe. Zij weten dat leven met MS vaak een verhaal van 'ups en downs' is en dat het niet altijd makkelijk is om dit duidelijk te maken aan de buitenwereld. Zij nemen mijn klachten serieus en nemen ook de tijd om te luisteren, waardoor ik me comfortabel genoeg voel om ook over die diepe gevoelens te praten. Hierdoor kunnen ze mij op de juiste manier verder helpen of het advies geven om even op de rem te gaan staan en gas terug te nemen. En doordat er een goede patiënt/arts relatie is, neem ik ook hun advies veel gemakkelijker aan en kan ik ook toegeven dat ik misschien iets te vaak tegen mijn grenzen ben aangelopen. 

Ik zat de afgelopen weken terug een beetje in een rollercoaster, waardoor ik eventjes wat uit balans ben. Ik zat op het werk aan mijn bureau, keek naar mijn computerscherm en wist eventjes niet meer van welk hout pijlen maken. Ik voelde me verward, angstig, teleurgesteld en ook heel erg moe. Het lukte me niet meer om helder te denken. Ik zat in een glazen bol - er kwam geen informatie meer binnen. Ik voelde dat het tijd werd om even op de ctrl+alt+del knop te drukken. Control yourself, Alter your thinking and delete negativity. Ik heb er eventjes de stekker uit getrokken en neem op doktersadvies wat tijd voor mezelf. 

Consequent goed voor jezelf zorgen en jezelf niet uit het oog verliezen, is niet gemakkelijk. Een volle agenda, een drukke job en een goed gevuld sociaal leven, zorgen er soms wel eens voor dat je jezelf voorbij loopt en te laat op de rem gaat staan. 

Voor jezelf zorgen is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Daarom enkele eenvoudige tips om voor jezelf te zorgen : 

zorg voor rust in je hoofd :

Wanneer we rust toestaan in ons brein, ontstaat helderheid. Het feit dat niets nog echt moet, ik geen deadlines heb en de dag kan starten met een leeg hoofd en zonder 'to do lijstje', brengt me tot rust. 

Beleef elke dag plezier, door dagelijks iets leuks in te plannen :

Ik kreeg van mijn huisarts het advies om naar buiten te gaan. Wandelen in een bos, fietsen langs de Schelde, te voet naar de bakker of de apotheker. Toegegeven, de ene dag lukt mij dit al beter dan de andere. Op een regenachtige dag zou ik wel eens in mijn pyjama in mijn leeshoekje willen blijven zitten. Maar omdat ik weet dat contact met mensen belangrijk is voor mij, doe ik iedere dag te voet of met de fiets de boodschappen. En het helpt !  Ik had zelfs een hele toffe babbel met mijn apotheker. We kennen elkaar al heel lang. Toen ze vroeg hoe het met mij ging en ik aangaf dat het hoofd niet echt meewil, nam ze de tijd om te luisteren. Ik denk dat dit één van de voordelen is wanneer je in een dorp woont. Ik doe nog veel inkopen bij de lokale handelaar : de bakker, de groenten- en fruitwinkel, de slager...Ik word er telkens me de glimlach ontvangen en vaak hebben ze ook tijd voor een 'babbeltje'.

Maak tijd voor vrienden en familie 

Het is mij nog niet echt gelukt om af te spreken met vrienden en familie. Ik had eerst eventjes tijd nodig voor mezelf, had nood aan stilte en rust. Maar er staan wel al een aantal zaken gepland in mijn agenda. Mijn buurvrouw vroeg of ik zin had om te komen luisteren naar het koor waarin ze zingt. Ik heb kaarten gekocht en ben benieuwd om haar samen met andere koren te horen zingen in de kerk.
De oudste dochter speelt saxofoon en er is eind oktober een concert van de harmonie waarin ze speelt. Ook dit wil ik zeker niet missen. En ik heb beloofd aan een paar vrienden dat, eens het wat beter met mij gaat, ik zeker contact opneem met hen om samen iets leuks te doen. 

Plan herstelmomenten in door je brein even rust te gunnen, na een drukke dag 

Dat blijft een werkpuntje voor mij. Er moeten zoveel zaken gedaan worden (werken, boodschappen, poetsen, strijken...) waardoor ik soms wel eens durf te vergeten dat ik ook voldoende rustmomenten moet inplannen in mijn dag. Ik kreeg de tip om dergelijke momenten echt in te plannen in mijn agenda en eventueel te werken met een signaal op mijn smartphone, die mij erop attent maakt dat het tijd is om alles te laten vallen en vooral te rusten. Ik kreeg ook het advies om de sociale media uit te zetten of de smartphone ver genoeg weg te leggen, zodat ik zeker niet gestoord wordt tijdens die rustmomenten. 

Zorgen voor jezelf is niet egoïstisch 

We zorgen graag voor een ander. Maar daardoor vergeten we soms hoe we voor onszelf moeten zorgen.
Wanneer je niet goed genoeg voor jezelf zorgt en telkens over je grenzen gaat, kan je ook niet goed voor een ander zorgen. 

Voor mij betekent zelfzorg met een kopje thee, languit in de zetel liggen en een Flow lezen. (Flow = een magazine waar ik al gelukkig van word door er gewoon naar te kijken. Heel kleurrijk, met veel illustraties...).

Ik kan ook genieten van :

een afspraak bij de kapper
een bezoek aan het SMAK
rond snuisteren in een boekenwinkel
met een mocktail, een goed muziekje en lavendelolie een heerlijk warm bad nemen
samen met mijn superman een nieuw restaurantje uitproberen...

Kortom, er staat nog heel wat op mijn 'zelfzorg-to-do-lijstje'....Let's do it ! 

​Els ♥